Afyonkarahisar'ın İhsaniye ilçesine bağlı Beyköy köyünde 1878 yılında bulunan ve kireç taşına Luvi dilinde yazılan yazının deşifre edilen tabletteki bilgilerin ardından gözler bu köye çevrilmiş durumda. Köy sakinleri ise camide yapılacak arkeolojik kazı öncesi yeni bir cami yapılmasını istiyor.
BRONZ ÇAĞ'DAN KALAN EN ESKİ YAZIYI İÇERİYOR
Beyköy'de 1878 yılında bulunan taş bir yazıtın Akdeniz arkeolojisinin en büyük gizemlerinden birine ışık tutması bekleniyor. "Independent" gazetesinin haberine göre arkeologlar 3 bin 200 yıl önce taş yazıta kazınan hiyelogrif yazıları çözmeyi başardı. Yazıt Bronz Çağı'ndan kalan en eski yazıları içeriyor. Kireçtaşına işlenmiş yazıların ilk çevirilerinde Bronz Çağı'nın güçlü ve ileri medeniyetleri hakkında bilgiler yer alıyor.
10 METRE UZUNLUĞUNDA
10 metre uzunluğundaki taş levhaya antik Luvi dilinde yazılan yazılara göre Batı Anadolu'daki krallıkların birleşik donanmaları Doğu Akdeniz'de sahil kentlerine baskın düzenledi. Yazıtta bu gemicilik konfederasyonuna ait yağmacı güçler tarihçilere göre yeni doğan Bronz Çağı medeniyetlerinin çökmelerinde rol oynadı.
DÜNYANIN FARKLI ÜLKELERİNDEN ARKEOLOGLAR ÇALIŞTI
Araştırmacılar, yazıtın Bronz Çağı krallığı Mira kralı Kupanta-Kurunta'nın emriyle Milattan Önce 1190 yılında hazırlandığına inanıyor. Yeni bulgulara İsviçre ve Hollandalı arkeologlardan oluşan bir ekip ulaştı. Dünyada antik Luvi dilini okuyabilen 20 kişiden biri olan Dr. Fred Woudhuizen yazıları çevirdi.
''AKDENİZ ARKEOLOJİSİNİN EN BÜYÜK GİZEMLERİNDEN BİRİ''
35 santimetle yüksekliğinde taş levha Afyonkarahisar'a bağlı Beyköy köyünde 1878 yılında bulunmuştu. Fransız arkeolog George Perrot yazıları bir kağıda kopyaladıktan sonra köylüler yazıtı bir caminin temelinde inşaat malzemesi olarak kullanmıştı. Yazıtın kopyası İngiliz tarihçisi James Melaart'ın evinde 2012 yılında bulundu. Mellaart ölünce oğlu yazıtın örneğini Luvi Çalışmaları vakfında Dr. Eberhard Zangger'e yolladı. Hollandalı dil bilimci ve Luvi dili uzmanı Zangger yazıtın "Anadolu'daki yaşayan Luvilerin "Deniz İnsanları" olarak adlandırılan grupların baskınlarına destek verdiğini ve Doğu Akdeniz'de Bronz Çağı'nın böylece sonlandığını. Akdeniz arkeolojisinin en büyük gizemlerinden biri böylece çözülmüş oldu" dedi.
Yazıtın çevirisi ve araştırmacıların bulguları Aralık ayında bilimsel arkeoloji dergisinde ve bir kitapta yayımlanacağı kaydedildi.
"ÖNCE YENİ BİR CAMİ İSTERİZ''
Çıkan haberler üzerine şaşıran ve bir o kadarda köyün turizm anlamında isminin duyulması noktasında sevindiklerini ifade eden 170 haneli köyün Muhtarı Bahattin Devrim, caminin temelinde olduğu iddia edilen tabletin çıkarılması için başlatılacak bir arkeolojik kazı öncesi köylerine yeni cami yapılmasını istediler. Devrim, "Caminin tabelasında yapım tarihi 1922 yazıyor ama daha eski bir geçmişi ile ilgilide köyün yaşlıları restorasyon, tamir olduğunu söylüyorlar. Caminin yapımı daha eski. Caminin yapımında, inşaatında ne kullanıldığı konusunda hiçbir bilgimiz yok. Yazıtlar ve eski yazıların olduğu cami yakınındaki çeşmede var. Arkeolojik kazı yapılacağı yönünde bir bilgi almadık. Burada arkeolojik kazı yapılırsa önce yeni bir cami isteriz. Daha sonra çalışmalara izin veririz, halkın mağdur kalmaması için. Bizim isteğimizi yerine getirilerse bizde kazı çalışmasına destek veririz. Bununla ilgili daha önce her hangi bir arkeolojik kazı yapılacağı yönünde bir bilgi gelmedi" diye konuştu.
"YERYÜZÜNE ÇIKARILMASINI İSTERİZ"
Köy sakinlerinden Beytullah Demirel'de olayı basında çıkan haberlerden duyduklarını dile getirerek, "Cami temelinde inşaatında geçmiş tarihi aydınlatacak tablet olduğu yönünde her hangi bir bilgimiz yok. Yeni öğrendik böyle bir tarih olduğunu. Caminin yapımı ile ilgili bizim büyüklerimizde, yaşlı ihtiyarlardan duyduğumuz kesin bir bilgi yok. Sadece Kurtuluş Savaşı'ndan sonra yandığını ve savaştan sonra 1923-24 tarihlerinden tadilat yapıldığını büyüklerimizden duyduk. Eğer böyle bir tarih varsa yeryüzüne çıkarılmasını isteriz. Ancak köylülerin mağdur olmaması için muhtarlık tarafından yer gösterilerek uygun bir yere cami yapılırsa arkeolojik çalışmaya izin verilebilir" şeklinde konuştu.
