Yapay zekanın hayatımızdaki yerine alışmaya çalışırken özellikle hukuki alandaki tartışmaları, bitmek bilmiyor. ChatGPT, Bard ve diğer sohbet robotlarının ürettiği bilgi ve görseller için telif hakkı davaları açılmaya başladı. Popüler uygulamalar, arama motorlarından derlediği bilgileri kendi yapay zeka süzgecinden geçirerek bir yazıya veya görsele dönüştürüyor. Kodlama, şiir, beste, makale, resim veya haber yazımında internetteki bilgiler derlenerek kullanıcıya sunuluyor.
DİJİTAL ŞARKIDAN NASIL KAZANÇ SAĞLANIR?
İşin ilginç tarafı, bir öğrenci tezini dijital ortamda hazırlayıp kendi ismini yazabilirken, yapay zekanın bestelediği şarkıyı seslendiren sanatçı da bundan gelir elde edebiliyor. Yolun başında olunmasına rağmen, yeni nesil yapay zeka teknolojileri farklı tartışma alanlarıyla gündemi hayli meşgul edecek gibi görünüyor. Son dönemde sıkça gördüğümüz ‘bu resmi robot çizdi’, ‘aşağıdaki şiiri yapay zeka yazdı’, ‘dinlediğiniz beste bilgisayar ortamında oluştu’ gibi paylaşımlar bu işin nereye gittiği sorusunu da gündeme getirdi.
KELİMELERLE KOMUT VER RESMİN HAZIRLANSIN
Hal böyle olunca araştırmacı, yazar, besteci, ressam veya internete herhangi bir şey üreten kişiler için telif hakkı mağduriyeti ülkelerin hukuk sistemini yakın zamanda epeyce meşgul edecek gibi görünüyor. Bugünün teknolojilerinde kelimelerle komut vererek bir görseli tarif etmek mümkün. Yapay zekanın ürettiği içeriklerin ise başka kişilerin eserlerini andırması asıl tartışmayı ateşliyor. Bazı eser sahipleri de teknoloji şirketlerinden tazminat alabilmek için farklı gerekçelerle dava açıyor.
ABD’DEN EMSAL KARAR GELDİ
En son ABD’de Stephan Thaler isimli sanatçı yapay zekanın oluşturduğu görselin benzerliği nedeniyle federal mahkemeye telif davası açtı. Mahkeme ise, “Söz konusu esere insan eli değmediği için telif hakkı alınmaz” şeklinde karar verdi. Ülke çapında benzer alanlarda faaliyet gösteren meslek örgütleri ise emsal oluşturabilecek bu kararı protesto etti. 2018 yılında da Thaler, yapay zeka sistemi tarafından insan katkısı olmadan yapılan “Cennete Yeni Bir Giriş” adlı görsel sanat eserinin telifi konusunda olumsuz yanıt almıştı.
Meta, ChatGPT’ye rakip olacak
Öte yandan, küresel anlamda bir yapay zeka hukuku gelişmiş değil. Birçok ülke kendi bakış açısına veya olaylara göre yargı süreci izliyor. ABD, telif konusuna sıcak bakmazken, Çin ve Avrupa Birliği gibi örnekler yasal hakların korunması üzerinde çalışıyor. Bu arada, teknoloji devi Meta, ChatGPT-4’ten daha iyi olacak bir yapay zekayı geliştirdiğini açıkladı. Program, yanlış bilgi ve telif ihlali gibi konularda hassas şekilde geliştirilecek olsa da şirket yetkililerinin yanlış kullanımla ilgili endişeleri devam ediyor.
