Durmuş SEVİNDİK- Gürkay GÜNDOĞAN/ZONGULDAK, () - ZONGULDAK'ın Çaycuma İlçesi'ne bağlı Filyos Beldesi'nde, M.Ö. 7'nci yüzyılda kurulan ve Karadeniz'in Efes'i olarak adlandırılan Teion Antik Kenti'nde 8 yıl önce başlayan kazı çalışmaları sürüyor. 60 hektarlık alanı kapsayan kazının tamamlanan 2 hektarlık bölümünde hamam, kilise, tapınak, mezar gibi kalıntılar bulundu. Kazma, kürek, çapa ve fırça ile yapılan kazıların 100-150 yılda tamamlanması hedefleniyor.
Filyos'taki kazı çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Zonguldak Valiliği İl Özel İdaresi'nin desteğinde 2006'da başladı. Karabük Üniversitesi Arkeoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Sümer Atasoy başkanlığında yapılan kazılarda şu ana kadar renkli çanak-çömlek, yazılı eserler, çeşitli dönemlere ait hamam, kilise, tapınak, liman, kale ve sahil surları, su kemeri, mendirek kalıntıları, antik tiyatro, 6'sı kilise içinde 10 mezar, madeni para, madeni eserler, sikke, kandiller, cam eserler ve seramikler bulundu.
45 KİŞİLİK EKİP ÇALIŞIYOR
M.S. 13'üncü yüzyıla kadar yerleşimin devam ettiği tahmin edilen Teion Antik Kenti'nde bu yılki kazı çalışmaları Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Şahin Yıldırım başkanlığında yapılıyor. 20'si üniversite öğrencisi, 10'u işçi, diğerleri mimar, seramik ve yazıt uzmanı ile jeofizikçiden oluşan 45 kişilik ekip, antik kentin ilk yerleşim yerinde çalışmalarını sürdüyor. Kuzeyde denize dik olarak uzanan Kale Tepesi olarak da bilinen alanda yapılan kazılar sırasında M.Ö. 700'lere kadar inen yerleşim tabakalarının izine rastlandı. Arkaik ve Klasik Dönemlere ait sur duvarları ve bina kalıntılarının kentin en erken dönemli kalıntıları olduğu ortaya çıktı.
İLK YERLEŞİM YERİ ORTAYA ÇIKTI
Yrd. Doç. Dr. Şahin Yıldırım, 15 Eylül'e kadar devam edecek kazı çalışmalarında şu anda kentin ilk yerleşim yerinin ortaya çıkarıldığını söyledi. Yrd. Doç. Dr. Yıldırım, "Kazılarda küçük buluntular ortaya çıkıyor. Üst tabakalarda Bizans katları var. Bunlar tahrip olmuş. Bazı duvarlarda orta çağ kalıntıları var. Burası Ceneviz Kalesi olarak da uzun yıllar kullanılmış. Çevreden gelen bol miktarda orta çağ seramiği var. Küçük objeler de ortaya çıkıyor" dedi.
'100-150 YIL SÜRECEĞİNİ TAHMİN EDİYORUM'
60 hektarlık alanı kapsayan kazının şu ana kadar 2 hektarlık bölümünün tamamlandığını ifade eden Yrd. Doç. Dr. Yıldırım, şöyle konuştu:
"Elimizden geldiğince teknik açıdan hızlı bir şekilde hareket etmeye çalışıyoruz. Yavaş ilerlemesinin sebebi teknik çalışma ile alakalı bir sorun. Kazı tekniği hala kazma ve kürekle yapılıyor. Gerektiğinde çapaya, fırçaya düşüyoruz. Bulgulara göre hareket etmek zorundayız. Jeofizik ölçümleriyle yerleri tespit ediyoruz. Kazı tekniği henüz bilimsel boyutta değil. Makineye çevirmemiz söz konusu değil. Ne kadar ödeneği artırsanız büyük bir sit alanına sahibiz. Günümüz teknolojisiyle 100-150 yıl süreceğini tahmin ediyorum."
Kazı yapılacak alanlarda bir taraftan kamulaştırma çalışmalarının devam ettiğini belirten Yrd. Doç. Dr. Yıldırım, Filyos projsenin kazı çalışmalarına olumsuz bir etkisi olacağını düşünmediğini söyledi.
FOTOĞRAFLI
