İSTANBUL, () SABANCI Üniversitesi tarafından ihdas edilen “Sakıp Sabancı Uluslararası Araştırma Ödülleri, “Türkiye’de Cinsiyet Eşitliği” konusunda verildi. Jüri Özel Ödülü’ne University of London Öğretim Üyesi Prof. Deniz Kandiyoti,  uluslararası saygınlığı olan platformlarda yaptığı yayınlar ve Türkiye’nin durumu ile ilgili yaptığı karşılaştırmalı incelemeler ile ödüle layık görüldü.

Dokuzuncu kez düzenlenen ödül töreni, Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi - the Seed’de, Sabancı Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı ve Rektör Prof. Dr. Nihat Berker’in ev sahipliğinde yapıldı.  Eşit ağırlıklı verilen üç “Makale Ödülü”nü ise;
• “Sayıların Ötesinde: Türkiye’de Kız Çocuklarının Eğitimini ve Güçlendirilmesini Yeniden Düşünmek” Akanksha Misra (University of Washington),

• “Modern Kadın Özellikleri ve Toplumsal Cinsiyet Normlarının Mekan İçinde Müzakere Edilişi” Emine Gökçen Yüksel (Universität der Bundeswehr Munich), Stephan Stetter (Universität der Bundeswehr Munich) ve Jochen Walter (Universität Bielefeld)

• “Adalet Hesaplarını Sorgulamak: Ceza Yasası, Nefret Suçları ve Kuir Yaklaşımlar” Aslı Zengin (University of Toronto) aldılar.

Törende açılış konuşmasını Sabancı Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı  Güler Sabancı yaptı. Jüri başkanı, Sabancı Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Forumu Direktörü Prof. Dr. Sibel Irzık “Jüri Özel Ödül”ünün gerekçeli kararını açıkladı. Jüri üyesi, Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi Direktörü Prof. Dr. Fuat Keyman da genç araştırmacılara eşit ağırlıklı olarak verilen “Makale Ödülleri”nin jüri gerekçeli kararını paylaştı.

Sakıp Sabancı Uluslararası Araştırma Ödülleri’nde bugüne kadar, güncel jeopolitikadan, tarihe, Avrupa Birliği’nin yönetişimine, Türk dış politikasına, ekonomi ve demokrasiye kadar geniş bir yelpazede Türkiye çalışmaları irdelendi. Ödülün bu yılki konusu “Türkiye’de Cinsiyet Eşitliği” olarak belirlendi. Ödül konusunun belirlenmesinde, Türkiye’nin; ekonomik, siyasi ve toplumsal hayatta cinsiyet eşitsizliğini azaltmaya yönelik önemli çabalara ve ilerlemelere rağmen, birçok standart açısından bu hedeflerinin gerisinde kalması etkili oldu.

Jüri Özel Ödülünü alan Deniz Kandiyoti, ödülünü Sabancı Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı ve Rektör Nihat Berker’den aldı. Makale ödülleri sahipleri ise ödüllerini merhum Sakıp Sabancı’nın kızı Sabancı Üniversitesi Mütevelli Heyeti Üyesi Sevil Sabancı’dan aldılar.

KALKINMIŞLIK DÜZEYİNİN DE GÖSTERGESİ

Güler Sabancı, “Bugün, toplumsal düzende geldiğimiz noktada, cinsiyet eşitliğine; geleneklerin dışına çıkılarak, bilimsel bir yaklaşımla bakmanın çok önemli olduğunu düşünüyorum. Ülkemizde bir yandan bu konuda çeşitli yasal iyileştirmeler yapılıyor. Eşitliğe yönelik evrensel değerler ve bu doğrultuda belirlenen hedefler de açıklanıyor. Gündelik hayatımızda ise bu konunun anlaşılması için daha yoğun çaba sarf etmemiz gereken bir ortamdayız” dedi.

Güler Sabancı, “Toplumsal cinsiyet eşitliği bir ülkenin kalkınmışlık düzeyinin de önemli bir göstergesi. Dünya Ekonomik Forumu’nun 2013’de yayınladığı ‘Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği’ endeksine göre Türkiye, 136 ülke içinde 120’inci. Türkiye’de kadınların %30’u işgücüne katılırken, bu oran erkekler için %76” dedi ve bu rakamların Türkiye’de cinsiyetler arasındaki uçurumun boyutlarını gözler önüne serdiğine dikkat çekti.

CİNSİYET EŞİTLİĞİ HER KESİMİN SAHİPLENMESİ GEREKEN BİR KONU

Bu tablonun değişebilmesi için, kadınların eğitim imkânlarının geliştirmesi ve ekonomik konumlarını güçlendirilmesi gerektiğine vurgu yapan Güler Sabancı, “Siyasete aktif katılımlarının sağlamalı ve kadına yönelik şiddeti engellemeliyiz. ‘Cinsiyet Eşitliği’ çalışmalarında birbirimizi daha çok anlamaya ve hedefe birlikte koşmaya ihtiyacımız var. Bu konu toplumun her kesiminin sahiplenmesi ve benimsenmesi gereken bir konu. Sabancı Üniversitesi olarak, 2014 Sakıp Sabancı Araştırma Ödülleri için işte bu düşünceler ile yola çıktık. Ödülün “Türkiye’de Cinsiyet Eşitliği” sürecinin, özellikle genç araştırmacılar tarafından ele alınmasını cesaretlendirmek istedik” dedi.

Güler Sabancı, bu konuda hayat boyu yaptığı çalışmalarla topluma ışık tutan değerli akademisyenlere, ödül için başvuran tüm genç araştırmacılara, ödül sürecinde emek veren Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Sibel Irzık başkanlığındaki uluslararası jüri üyelerine teşekkür etti.

ATAERKİL, ÇATIRDAYAN BİR YAPI

Jüri Özel Ödülü’nün bu yılki sahibi Deniz Kandiyoti konuşmasında bir zamanlar köle ticaretinin yaygın olduğunu ve bunu meşru kılmak için bilimsel kuramlar, dini ve yaradılış açıklamaları kullanıldığını söyledi. Kandiyoti bugün de insanların satıldığını, bunların büyük çoğunluğunun kadınlar ve çocuklar olduğunu belirtirken, geçmişte olduğu gibi bugün de bilimsel ve dini kuramlarla yaradılış açıklamalarının durumu meşru kılmak için kullanıldığına dikkat çekti. Toplumsal cinsiyet sorunlarını çözülmesi gereken bir bilmece gibi gördüğünü belirten Kandiyoti, 21. yüzyıl koşullarında ‘ataerkil’in kendini yeniden üretmekte zorlanan, çatırdayan bir yapı olduğunu söyledi. Deniz Kandiyoti, “Ataerkilin yönetim bilimi olarak yeniden hortlaması söz konusu. Ancak edilgen ve itaatkar kuşaklar üretmeyen yeni nesil buna ‘hayır’ diyor. Yeni kuşak bizi özgürleştirmeye götürecek” dedi.

Ödülün bu yılki jürisinde; konu üzerine uluslararası çalışmalar yürüten Sibel Irzık (Sabancı Üniversitesi – Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Forumu) Ayşe Kadıoğlu (Sabancı Üniversitesi), Fuat Keyman (Sabancı Üniversitesi – İstanbul Politikalar Merkezi), Cemal Kafadar (Harvard Üniversitesi) ve Isabelle de Courtivron (Massachusetts Intitute of Technology) yer aldı.

(FOTOĞRAF)

.....//KUTU//.....

DENİZ KANDİYOTİ

Deniz Kandiyoti, University of London Kalkınma Çalışmaları ile Tarımsal Dönüşüm ve Kalkınma bölümlerinde Emeritus Profesör ve Central Asian Survey’de editör..

University of Paris (Sorbonne) ve London School of Economics and Political Science’da eğitim alan Kandiyoti, 1969-1974 yılları arasında Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve 1974-1980 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yaptı.  1997 yılında “Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar” adlı kitabı yayınlandı.  2002 yılında yayınlanan “Kültürün Kırılımları: Modern Türkiye’nin Her Günü”, 1996 yılında yayınlanan “Orta Doğuyu Cinsiyetlendirmek” ve 1991 yılında yayınlanan “Kadınlar, İslam ve Devlet”in editörlüğünü yaptı.  Kandiyoti’nin; toplumsal cinsiyet, İslam, sömürgecilik sonrası, Orta Asya’da Soyvet dönüşümü sonrası ve Afganistan’da toplumsal cinsiyet ve çatışma konularında birçok makalesi bulunuyor.

Deniz Kandiyoti, UNDP, UNESCO, OSCE, UNIFEM, DFID, British Council ve Dünya Bankası gibi uluslararası kurumlara danışmanlık yaptı.