Halil ATAŞ/ İZNİK(Bursa), () - BURSA’nın İznik İlçesi’nde göl kıyısının 20 metre açığında 1,5- 2 metre derinlikte bulunan 1600 yıllık bazilikanın Aziz Neophytos’un adına inşa edilen kilise olduğu belirlendi. Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof.Dr. Mustafa Şahin, bazilikanın bulunmasının ardından inceleme ve tarihi kaynakların araştırılması yapıldığını belirterek, "Aziz Neophytos, Roma askerleri tarafından İznik Gölü kıyısında öldürüldüğü ve naaşının önce bazilikanın içine gömüldüğü, ardından 740’da meydana gelen deprem sebebiyle yakındaki Koimesis Kilisesi’ne götürüldüğünü öğrenmiş bulunuyoruz. Zaten mezar kapağının açık olması da antik kaynakları doğrulamakta" dedi.
Tarihi M.Ö. 4'üncü yüzyıla kadar uzanan, Bitinya, Roma, Selçuklu ve Osmanlı uygarlıklarına ev sahipliği yapan İznik’te ilçe aynı adı taşıyan gölün 20 metre açığında, 1,5-2 metre derinliğinde bulunan bazilika formundaki kiliseyle ilgili incelemeler sürdürülüyor.
Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin, Aziz Neophytos anısına, kentin dışında, göl kıyısında öldürüldüğü yerde bir kilise inşaa edildiğini bilindiğini söyledi. Prof. Dr. Çetin, “Yeri bilinmeyen bu kilise büyük bir olasılıkla tespit ettiğimiz bazilika. 740’daki depremle yıkılarak gölün derinliklerine gömülür ve unutulur. Yazılı kaynaklarda, 8’inci yüzyılda Aziz Neophytos’un naaşının, yine İznik’te bulunan Koimesis Kilisesi’ne taşındığı ve oraya defnedildiği anlatılır. Bu güne kadar naaşın neden taşındığı bilinmemekteydi. Mezarlardan birinin kapağının açık olması naaşın taşındığını doğrulamakta. Böylece bazilikanın Aziz Neophytos’a ait olduğu nu da söyleyebiliriz” dedi.
"MOZAİKLER ORTAYA ÇIKAR"
Prof. Dr. Mustafa Şahin, büyük deprem ile üst örtünün zemini kapladığını düşündüklerini de kaydederek, “Enkazın kaldırılması durumunda mozaik kaplamalı zemin döşemesi dahil tüm birimleri sualtında görebiliriz. İznik ile birlikte Bursa’nın kültür ve dinler tarihi açısından önemli bir çekim merkezi olmasına da katkı sağlayacak bu yapıda arkeolojik çalışmalar büyük önem taşımakta. Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü olarak bilimsel çalışmayı yürütmeye hazırız” dedi.
"İLK AZİZLERDEN"
Hıristiyanlık, Roma İmparatorluğu’nda 313 yılında Milano Fermanı ile serbest bırakıldı. Tarihi kaynaklara göre, fermandan önce Hıristiyanlığın yasak olduğu yıllarda henüz çocuk yaşta Aziz olan Neophytos, Romalı bir asker tarafından İznik Gölü kıyısında öldürüldü. Milano Fermanı’nın çıkmasının ardından sevenleri Aziz Neophytos adına önce göl kenarında bir kilise yaptı. Yüzyıllarca kilisenin içinde mezarı bulunan Aziz Neophytos’un cenazesi 740’taki büyük depremle birlikte İznik içinde ki başka bir kiliseye taşındı.
HA(FK/AAA) (FOTOĞRAFLI)
