Sermaye Piyasası Kurulu’nca gayrimenkul sertifikalarının ihracını ve işleyişini kolaylaştırmak ve yaygınlaştırmak amacıyla yapılan çalışmalar neticesinde hazırlanan gayrimenkul sertifikaları tebliği Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Gayrimenkul sertifikalarının inşaat projesi geliştiren şirketler için finansman kaynağı olmanın yanı sıra, vatandaşların 'konut projelerinin kazancından yararlanma imkanı sunan, dilimler halinde alınmak suretiyle konut satın almayı kolaylaştıran bir tasarruf ve yatırım aracı' olduğu belirtildi. CNN TÜRK Ekonomi Müdürü Ebru Baki, konunun detaylarını Makro İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ercan Uyan'a sordu.

Gayrimenkul sertifikaları tebliğinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren değişiklikler şu şekilde özetlendi:

Finansman kaynakları çeşitlendi

Ev veya işyeri projelerinin tamamının gayrimenkul sertifikası ile finansmanı mümkün kılındı. Aynı zamanda, bu projelerin gayrimenkul sertifikasının yanı sıra başka finansman kaynakları ile de finanse edilmek istenmesi durumunda gayrimenkul sertifikası yatırımcılarının haklarına zarar vermeden projenin sadece sertifika ihracına konu edilmeyen bölümleri üzerinde kısmi teminat verilmesine imkân sağlandı. Bu suretle projenin finansman kaynakları çeşitlendirildi.


Projenin yarım kalma ihtimali önlendi

Gayrimenkul sertifikası yatırımcılarının haklarının korunması amacıyla inşaat tamamlanma raporlarının yapı denetim kuruluşlarınca hazırlanması hükmü getirildi. Sertifika ihracından toplanan fonların yapı denetim kuruluşları tarafından hazırlanan inşaat ilerleme raporları dikkate alınarak inşaatın tamamlama yüzdesi çerçevesinde inşaat şirketine aktarılması düzenledi. Bu suretle projenin yarım kalma ihtimali önlendi.

İhraçtan elde edilen fonun yüzde onluk kısmının inşaat başlamadan önce doğrudan ihraççıya, yüzde seksenlik kısmının ise inşaat ilerleme raporlarında belirlenen oranlar ölçüsünde yetkili kuruluş tarafından ihraççıya aktarılması düzenlendi. Kalan yüzde onluk kısmının ise vade sonunda ihraççıya aktarılmasını öngören hüküm getirildi. Bu suretle projenin tamamlanması güçlendirildi.


Sertifika nasıl nakde dönüştürülür?

Sertifika vadesinin sonunda konut yerine sertifikasını nakde dönüştürmek isteyenlere, ihraççı tarafından vade tarihinden önceki üç aylık borsa fiyatlarının ortalaması üzerinden geri alma sistemi getirildi. Borsa fiyatının bulunmaması ya da fiyatın sıhhatli olmadığı yönünde SPK veya Borsa'nın tespitinin bulunması halinde geri ödeme fiyatının gayrimenkulün piyasa fiyatından yapılması düzenlendi. Bu suretle yatırımcıların menfaatlerine destek verildi.

Projenin devamına ya da satışına karar verilebilecek
Projenin gerçekleşmemesi ihtimalini azaltmak ve sertifika sahiplerini korumak amacıyla yatırımcıların projenin geleceğiyle ilgili karar verici konumda olmalarına destek verildi. Bu durumda gayrimenkul sertifikalarını elinde bulunduran yatırımcıların Türk Ticaret Kanunu'ndaki genel kurul toplantılarına benzer şekilde "gayrimenkul sertifikası sahipleri toplantısı" yaparak ya projenin devamına karar vermeleri ya da projenin satılarak ihraççıya henüz ödenmeyen paralarla birlikte projenin satışından elde edilen paraların sertifika sahiplerine ödenmesi yönünde karar alma imkânı getirildi.

Konut edinmek yerine sertifikasını nakde dönüştürmek isteyen yatırımcılara bu sertifikalara karşılık gelen konut ya da işyeri projesinin yatırımcı taleplerinin alındığı tarihten vadeye kadar olan sürede satılabileceğine ilişkin hüküm getirildi. Bu suretle ihraççının ödemelerinde planlama yapabilme ve öngörülebilir olması sağlandı.

Kentsel dönüşümde toki ve iller bankası

Kentsel dönüşüm projelerinin gayrimenkul sertifikası ile finansmanında, gayrimenkul sertifikası sisteminin işlerliğini artırmak üzere TOKİ'nin yanı sıra İller Bankası A.Ş.'ni de sisteme dâhil edildi, bu suretle kentsel dönüşümde TOKİ ve İller Bankası A.Ş. merkezli bir yapı oluşturuldu.

TOKİ ve İller Bankası'nın taraf olduğu ihraçlarda, ihraççı özel bir şirket olsa dahi, ihraçtan elde edilen fonun tamamının TOKİ ve İller Bankası'na aktarılması ve bu kentsel dönüşüm projelerinin söz konusu kuruluşların denetim ve kontrolü dahilinde gerçekleştirilmesi düzenlendi, bu suretle kentsel dönüşüm projelerinde hem TOKİ hem de İller Bankası gözetimi getirilerek projelerin hızlanmasına katkı sağlandı.


Gayrimenkul sertifikası nedir?
Gayrimenkul Sertifikası ile konut projelerinden artık 1 metrekare bile satın almak mümkün. Peki Gayrimenkul sertifikası nedir? Gayrimenkul sertifikası, kentsel dönüşüm projelerinin hızlandırılması ve sürecin önü açılması amacıyla hükümetin 2016 Eylem Planı'nda yer alan bir ibare olarak karşımıza çıkıyor.

Gayrimenkul sertifikası gayrimenkul projesi hayata geçiren firma tarafından projenin finansmanında kullanılmak üzere ihraç edilen menkul kıymetlerdir. Daha basit olarak anlatmak gerekirse, vatandaşların devlet güvencesinde işlem gören konut projelerinden metrekare bazında hisse satın alabilmesidir. Gayrimenkul sertifikasına sahip olan vatandaşlar ellerinde yeterli sayıda sertifika var ise proje tamamlandığında alınan hisse oranına göre daire sahibi olabilirler. Haklarını bu şekilde kullanmak istemeyenler ya da hisse oranları yeterli olmayanlar ise izahname ile ilan edilen oranda faiz alabilecekler. Bununla beraber talep görmeyen dairelerin bankaca satılması sonucu elde edilen gelirin paylarına bölünmesi sonucu çıkan tutarı alabilirler.