Batı bölgelerinde, geçtiğimiz hafta sonundan itibaren hayatı felce uğratan soğuk hava ve kar yağışı, sofraları da vurdu. Geçtiğimiz hafta Mersin ve çevresinde seraları vuran sel, milyonlarca liralık zarara sebep oldu. Bölgede sel sebebiyle azalan üretim, büyük kentlerin hallerinde fiyatları yükseltti. Buna bir de cuma gününden itibaren artan kar yağışı ve buzlanma eklenince pazarlar kurulamadı, marketlerdeki sebze ve meyvenin fiyatı da katlandıkça katlandı.
Bir hafta önce 2,50-3 TL arasında olan salatalığın fiyatı 5 liraya ulaşırken, kar altında kalıp toplanamayan veya selin götürdüğü karnabahar 2 liradan 6-7 liraya kadar yükseldi, bazı ürünlerde fiyat artışı yüzde 400’ü buldu. Hale gelen sebze miktarının hangi oranda azaldığını sorduğumuz Tüm Bostan Sebze, Meyve Komisyoncu ve Tüccarlar Federasyonu (TÜMESKOM) Başkanı Burhan Er “Aslında durum kötü. Kendimiz arabadan inemiyoruz kardan. Arabalar yolda kalıyor. Üretim yerlerini sel vurmuş, ürün az geliyor. Arabalar donunca sebze de donuyor ama asıl mesele fırsatçılık. Koskoca Bursa’da halden çıkacak fiyatı sadece 3 kişi belirliyor” diyerek durumun vahametine dikkat çekti. 
ALMAZSAK FİYAT DÜŞER
Kış meyvelerinde problem olmadığını, portakal ve elma gibi ürünlerin bolca bulunduğunu ifade eden Burhan Er “Patates, soğan, ıspanak artıyor. Çünkü bunlar hızla dona maruz kalabiliyor. 40-50 kuruş olan ıspanağın üretim bölgesindeki hal fiyatı 1 lira. Üstelik Erzurum’a, Bingöl’e, Ağrı’ya, Van’a ürün gitmiş. Sabah Kars’ta arkadaşlarla konuştum. Maydanoz, domates, salatalık hiç zarar görmeden gitmiş” dedi. Tüketicinin de fiyat artışında rolü olduğunu ifade eden Er “Tüketici o fiyattan almasa, marketler ne kadar büyük olursa olsun, en fazla birkaç gün dayanır. Depodan çıkardığı o biber, fasulye çürümeye yüz tutunca mecburen fiyat indirecek” ifadesini kullandı.
‘Büyük marketler stokladı şimdi fahiş kârla satıyor’
Meteoroloji raporlarını takip eden büyük marketlerin, ucuz fiyatlardan stok yaptığını, soğuk hava depoları bulunması sebebiyle rahatlıkla sakladığını belirten Burhan Er, şunları söyledi: “Sebze ve meyve yolda kaldığı için pazarcıya mal gelmiyor. Onların zaten 3-4 gün bile stok yapma fırsatı yok. Pazarcı alır ve satar. Halde ıspanak 3 lira, markette 5 lirayı buluyor. 8 Aralık 2016 ile bugünkü fiyatları karşılaştıralım. Çünkü büyük marketler depolarında depolayabilir. O tarihte 1-1,5 lira olan domates, bugün 9 lirayı bulmuş. Çünkü fırsat marketlerin elinde. Fiyata ne diyorlarsa o. Bu fırsatçılıktır, vicdansızlıktır. Ben Dünya Haller Birliği’nin de Yönetim Kurulu Üyesiyim. Her gün Paris, Danimarka, Almanya halleriyle konuşuyorum. Bugün fasulye marketlerde 8-9 lira. Yani 30-32 liraya geliyor ama onlar ithal ediyor. Bizdeki ürünlerin yüzde 98’i yerli. Bu tüketici, bunu hak etmiyor.”
Fasulyeyi, biberi satarım ama eve götürmem
Hal başkanı olduğunu hatırlatan ve “Hanım istese eve her gün sebze götürmem mi?” diye soran Burhan Er, şunları söyledi: “Evime bir tek turfanda ürün götürmem, bir tek biber, fasulye götürmem. Çünkü bizim hanım yazın mis gibi fasulyeyi konserve yapar, patlıcanı, biberi kurutur, domatesi kavanozlara doğrayıp stoklar. Kışın da lezzet ve vitaminiyle yeriz. Küçükçekmece’de dar gelirli bir hanım pazarcıya neden fasulye 12 lira diye soruyordu. Olur o fiyat. Çünkü siz talep ediyorsunuz. Tüketici almasa, marketler de bir gün tutacak, iki gün tutacak o fiyatta; sonra da indirecek. Her şey tüketicinin elinde” dedi.
Ağlar balık değil buz tuttu
Soğuk hava ve kar yağışı balıkçıları da vurdu. Yurdun birçok bölgesinde balıkçılar günlerdir denize açılamıyor. Tekirdağ’da Merkez Su Ürünleri Kooperatifi Başkanı Erdal Coşkunçay “Şu anda küçük büyük tüm teknelerin bazı aksamları donmuş durumda. Balıkçı ağları da buz tuttu. Denize açılamadığımız gibi ağ onarım işlerini yapmak da mümkün değil. Kent merkezinde hava sıcaklığı sıfırın altında 12 dereceye kadar düştü. Kuvvetli rüzgâr sebebiyle denize de açılamıyoruz” dedi. Giresun Merkez Üçkayalar Balıkçı Kooperatifi Başkanı Hasan Kara da tezgâhlarda hamsinin kilosunun 20 liraya satıldığını ifade ederken “Gürcü hamsisi girse de ucuzlaması biraz zor” dedi.