İran'ın ABD dolarına erişimini, devlet tahvili satmasını, altın ve diğer değerli madenler ile çelik, alüminyum, kömür gibi metallerle ticaret yapmasını, yolcu uçağı veya parçalarını ithal etmesini engelleyen yaptırım paketi resmen uygulanmaya başlandı. Yabancı şirketlerin İran'ın otomobil sektörüne girmesini önleyecek yaptırımlar, ülkenin el yapımı halı ve Şam fıstığı gibi gıda ürünlerinin ABD'ye ihracını da ambargoya tabi hale getirdi.
ABD Başkanı Donald Trump, ülkesini çektiği nükleer anlaşma çerçevesinde askıya alınan İran yaptırımlarının ilk bölümünü yeniden uygulamaya başladı.
İran'ın ABD dolarına erişimini, devlet tahvili satmasını, altın ve diğer değerli madenler ile çelik, alüminyum, kömür gibi metallerle ticaret yapmasını ve yolcu uçağı ya da parçalarını ithal etmesini engelleyen yaptırım paketi Washington saati ile 00.01 (TSİ 07.01) itibarıyla resmen yürürlüğe girdi.Ayrıca, yabancı şirketlerin İran'ın otomobil sektörüne girmesini önleyecek yaptırımlar, ülkenin el yapımı halı ve Şam fıstığı gibi gıda ürünlerinin ABD'ye ihracını da ambargoya tabi hale getirdi.
YAPTIRIMLAR NEDENİYLE BİR MİLYON KİŞİ İŞSİZ KALABİLİR:Enerji sektörünü de kapsayan ikinci bölümü 5 Kasım'da yürürlüğe girecek yaptırımların, son aylarda krizin eşiğine gelen İran ekonomisine büyük zarar vereceği belirtiliyor.İran Çalışma Bakanı Ali Rebii de "yaptırımlar nedeniyle yaklaşık 1 milyon İranlının işsiz kalabileceğini" belirterek, ABD'nin tek taraflı bu adımının ülkesine büyük maliyeti olacağına işaret etti.
AMBARGODAN ÜÇÜNCÜ ÜLKELER DE ZARAR GÖRECEK: Öte yandan ABD yönetimi, yaptırımları İran ile ticaretini sürdüren diğer ülkeleri kapsayacak şekilde uygulayacağı için bu ambargolardan üçüncü ülkelerin de olumsuz etkilenmesi söz konusu olabilir. Ancak ABD Hazine Bakanlığı, diğer ülkelerin yaptırımlar nedeniyle uğrayabileceği potansiyel zararların tazmin edilmeyeceğini açıklamıştı.
İRANLA İLİŞKİLERİNİ SONLANDIRMAYAN CİDDİ SONUÇLARLA KARŞI KARŞIYA GELECEK: ABD Başkanı Donald Trump, İran'a yönelik yaptırımların yeniden devreye girmesine ilişkin dün yaptığı açıklamada, ABD'nin yaptırımlara tamamen uyulmasını sağlamaya kararlı olduğunu ve İran'la ilişkilerini sonlandırmayanların ciddi sonuçlarla karşı karşıya kalacağını vurguladı.
AB ÜLKELERİ REST ÇEKTİ: Avrupa Birliği (AB), Fransa, İngiltere ve Almanya tarafından yapılan ortak açıklamada, AB hukuku ve Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi kararı uyarınca İran ile meşru ticaret yürüten Avrupalı firmaları koruma konusunda kararlı olunduğu bildirildi.
TRUMP TEHDİT ETTİ: İran'la yapılan nükleer anlaşmayı "felaket" olarak tanımlayan ve ayrılma kararını savunan Trump, şunları kaydetti: "Birçok uluslararası firmanın, İran pazarından ayrılacaklarını açıklamalarından memnuniyet duyuyorum. Bazı ülkeler de İran'dan ham petrol ithalatını azaltacaklarını veya durduracaklarını açıkladılar.
TRUMP ABD'Yİ NÜKLEER ANLAŞMADAN ÇEKMİŞTİ: Biz bütün ulusları, İran rejiminin ya tehditkar ve istikrarsızlaştırıcı faaliyetlerini değiştirerek küresel ekonomiyle yeniden bütünleşmek ya da ekonomik izolasyon yolunda devam etmek seçenekleriyle karşı karşıya olduğunu ortaya koyacak adımlar atmaya davet ediyoruz." Trump, selefi Barack Obama tarafından 2015 yılında İngiltere, Almanya, Fransa, Rusya ve Çin ile beraber imzalanan nükleer anlaşmadan ABD'yi 8 Mayıs'ta çekmişti.
İRAN YAPTIRIMLARI BİRİNCİ ETAPTA NELER VAR? : İran hükümetinin, ABD doları satın alması, altın ve değerli madenlerle ticaret yapması yasaklanıyor. İran'ın çelik, kömür, alüminyum ticareti ile otomotiv sektörüne yaptırım uygulanıyor. 7 Ağustos 2018 tarihi itibariyle Tahran'a sivil havacılık yaptırımları da geri getiriliyor. Yaptırımlar kapsamında İran'ın yolcu uçakları ve uçak parçası ithalatı engelleniyor. İran'ın para birimi üzerinden ülke dışında gerçekleşecek önemli işlemlere kısıtlamalar uygulanıyor.
HALI VE GIDA ÜRÜNLERİNE YASAK: ABD'ye İran tarafından yapılan el yapımı halı ve gıda ürünlerinin ihracatı yasaklanıyor. İran'ın dış borcuna bağış yapılması ve satın alınmasına yaptırımlar kapsamında yasak getiriliyor.
YAPTIRIM İKİ AŞAMALI: İran yaptırımları ikinci etabı : ABD'nin İran'a yönelik ikinci yaptırım paketi 4 Kasım'da 180 günlük sürenin dolmasının ardından 5 Kasım'da devreye girecek. Bu tarihten itibaren İran Ulusal Petrol Şirketi, İran Petrol Ticaret Şirketi ve Ulusal Tanker Şirketi'ne uluslararası kısıtlamalar getirilirken, ekonomisi büyük ölçüde petrole dayalı İran'dan petrol ve ürünlerinin satışına yaptırımlar uygulanacak.
PETROL YASAK: İran Ulusal Petrol Şirketi'ne göre, ülkenin yaklaşık 150 milyar varil ham petrol rezervi ve 33,5 trilyon metreküp doğalgaz rezervi bulunuyor. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) içinde Venezuela ve Suudi Arabistan'ın ardından en büyük üçüncü petrol rezervine sahip olan İran, dünyada da Kanada'nın ardından en büyük dördüncü petrol rezervine sahip ülke konumunda. Haliyle petrol yaptırımı ülkenin iliğini kurutacak. Türkiye de ham petrolün yarısını bu ülkeden alıyor.
