SAKARYA Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü birinci sınıf öğrencisi Türkmenistanlı 25 yaşındaki Patma Dovranova’nın, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) yabancı öğrencilere tanıdığı 'sağlık sigortası' hakkı kapsamında ödediği yıllık 700 lira sayesinde hayatı kurtuldu. Eylül ayında sigorta yaptıran genç kız, 16 Aralık’ta hastalandı, karaciğer nakli kararı alındı. Sigortası devreye girince hem donörü olan kardeşi Yusuf’un ameliyat masrafları karşılanan, hem de 80 bin dolarlık nakil için tek kuruş ödemeyen Patma Dovranova, "Türkiye’de olduğum için çok şanslıyım, öğrenci sigortası yaptırdım, hayat piyangosu çıktı" dedi.
Türkmenistan’ın Lebap Bölgesi’nde Köytendağ Şehri’nde ailesiyle yaşayan Patma Dovranova, 2010 yılında okumak için Türkiye’ye geldi. Diploma notlarına göre yerleştirme yapılan Patma, Afyon Kocatepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nde okumaya hak kazandı. Ancak bölümü beğenmeyen Patma Dovranova, bir yıl sonra Sakarya Üniversitesi Tarih Bölümü’nü kazanırken, bu kez çalışmak için okulunu dondurdu. Ankara’da bir alzheimer hastasına bakıp öğrenimi için para biriktiren Patma, bu yıl üniversite eğitimine başladı. Türkmen öğrenci, okula başlarken daha önce parasızlık nedeniyle yaptıramadığı sağlık sigortasını yaptırdı. Sık sık grip oluyor diye sigorta yaptıran, 2008’de Hepatit A tanısıyla tedavi görüp iyileştiğini, daha sonra ise Hepatit B tanısı konulduğunu söyleyen Patma Dovranova’nın sağlık durumu okullar açıldıktan sonra bozulmaya başladı.
SİROZ TEŞHİSİ KONULDU
Yorgunluk, halsizlik, ayaklarda şişme, karında sıvı toplanması gibi şikayetler üzerine geçen aralık başında Sakarya Eğitim Araştırma Hastanesi’ne yatan Patma Dovranova’ya siroz tanısı konuldu ve acil karaciğer nakil olması gerektiği, zamanın aleyhine işlediği söylendi. Patma Dovranova nakil için İzmir Kent Hastanesi’ne sevk edildi.
Sağlık durumu iyice kötüleşen Patma Dovranova’ya İstanbul Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği ikinci sınıfta okuyan kardeşi 23 yaşındaki Yusuf Dovranova donör oldu. Nişanlısı Aziza ile 8 Aralık’ta Türkmenistan’da evlenen ren kardeş Yusuf Dovranova, bir haftalık evliyken gelen çağrı üzerine balayını yarıda kesip soluğu eşiyle birlikte İzmir’de aldı. Yapılan tetkiklerde Yusuf Dovranova uygun bulununca, geçen 2 Ocak’ta abla-kardeş operasyona alındı.
Doç. Dr. Murat Kılıç ve Doç. Dr. Murat Zeytunlu başkanlığındaki Prof. Dr. Çiğdem Arıkan, Prof. Dr. Mehmet Alper, Opr. Cahit Yılmaz, Opr. Dr. Zafer Önen, Opr. Dr. Rasim Farajov ve Dr. Onur Duygu’dan oluşan ekip tarafından Yusuf Dovranova’dan alınan karaciğer parçası, abla Patma Dovranova’ya nakledildi.
'TÜRKİYE'DE OLMASAYDIM ÖLÜRDÜM'
Kardeşinin yeniden can verdiği Patma Dovranova, "Kardeşim, doktorlar, Türk devleti bana hayatımı geri verdi. Türkiye’de olmasaydım, bu sigortayı yaptırmamış olsaydım, ölürdüm" dedi. Patma Dovranova, 700 liralık sigorta ile değişen hayatını, yaşadıklarını şöyle anlattı:
"Annem Kurban Gül muhasebeci, çalışıp eve bakıyor. Babam Rahim Kul’un sağlık sorunları var, çalışamıyor. Benim ikizim Zehra, Marmara Üniversitesi’nde öğrenci, evlendi, bebeği olduğu için okulunu dondurdu, şimdi memlekette. Bana can veren Yusuf’un dışında bir de 15 yaşında Ahmet adlı lise öğrencisi kardeşim var. Yani 4 kardeşin en büyüğü benim, ikizim sağlıklı, ben ise kendimi bildim bileli hastalanıyorum. Hepatit A nedeniyle tedavi gördüm, arkasından hepatit B çıktı. Ama hastalıklarımın beni karaciğer nakline götüreceğini bilmiyordum. 'Nakil olacaksın' dediklerinde şaka yapıyorlar sandım. Rüya gibi, her şey bir anda oldu bitti. Vizelerim var diye Yusuf’un düğününe gidememiştim, hastalandım, kardeşim bir haftalık evliyken bana hayat vermeye koştu. Eğer sağlık sigortası yaptırmamış olsaydım, nakil olamadan ölürdüm. Çünkü böyle bir ameliyatı karşılayacak parayı ailem ömür boyu çalışsa kazanamaz. SGK’lı olarak İzmir Kent Hastanesi’nde tek kuruş para ödemeden nakil oldum. Yusuf sigorta yaptırmamış, ancak organ nakli hastalarında benim sigortam vericinin ameliyat masraflarını karşılıyor, o nedenle o da tek kuruş ödemedi. Bu sigorta, bana hayat piyangosu oldu. Annem babam parasızlıktan, pasaportları olmadığı için gelemedi. Ama sık sık telefonla konuşuyoruz, bize kendileri adına doktorlarımıza, bu imkanı veren herkese çok teşekkür etmemizi istiyorlar. Ben ve kardeşim çok iyiyiz, bir an önce taburcu olup okuluma dönmek istiyorum."
VERİCİ KARDEŞ: İLK İŞİM SİGORTA YAPTIRMAK
Patma Dovranova’ya istanbul’da oturan halası Gül Asal refakat ederken, balayından ameliyat masasına uğurladığı Yusuf’u, 21 yaşındaki eşi Aziza bir an olsun yalnız bırakmıyor. Ablasına hayat vermenin mutluluğunu yaşayan genç damat Yusuf Dovranova da hayatlarını yabancı öğrenci olarak ablasının yaptırdığı sigortanın değiştirdiğini belirterek, "Böyle bir nakil ameliyatı yabancı hastalara en az 80 bin dolara mal oluyormuş. Oysa ablam 700 lira yatırdı ve hiç ücret ödemeden sağlığına kavuştu. Ben hasta olmuyorum diye sigorta yaptırmıyordum, ama ilk işim bu sigortayı yaptırmak olacak" diye konuştu.
'DURUMLARI ÇOK İYİ'
İzmir Kent Hastanesi Karaciğer Nakli Programı Başkanı Doç. Dr. Murat Kılıç, "Türkmen kardeşlerin sağlık durumları çok iyi. Nakil başarılı geçti, ikisi de çabuk toparladı. Donörü taburcu ediyoruz" dedi. Doç. Dr. Kılıç, Türkmenistan, Gürcistan gibi ülkelerde bu operasyonların yapılmadığı gibi sigorta sistemlerinin de bulunmadığını vurgularken, Patma Dovranova’nın öğrenci sigortasıyla yüksek maliyetli nakil operasyonuna hiç para ödemediğini kaydetti.