MERSİN Üniversitesi Su ürünleri Fakültesi Avlama ve İşleme Teknolojisi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Deniz Ayas, bugün kadar köpek balığı karaciğeri yağı ve bitkisel kaynaklardan elde edilen skualen maddesini zeytin küspesinden ürettiklerini açıkladı. Yrd. Doç. Dr. Deniz Ayas'ın Bilim ve Teknoloji Bakanlığı'nın hibe desteği ile bir yıldır Teknopark'ta yürüttüğü çalışmalar tamamlandı. Yrd. Doç. Dr. Ayas'ın yaptığı çalışma sonucu Türkiye'de üretimi olmaması nedeniyle ithal edilerek yaygın olarak kozmetik ve aşılarda adjuan madde olarak kullanılmasının yanında bitkisel gıda takviyesi olarak kullanılan skualeni geliştirdikleri özel bir teknikle zeytin küspesinden üretildi. 30 karbonlu organik bir bileşik olan skualenin ticari olarak köpek balığı karaciğeri yağından üretilmesinin yanı sıra bitkisel kaynaklardan da üretim yapıldığına dikkat çeken Yrd. Doç. Dr. Ayas, "Skualen, bitkiler ve hayvanlar için hayati önemi olan kolesterol, streroit hormon ve D vitamini sentezinde görev alır. Skualen yaygın olarak kozmetikte kullanılmakla birlikte aşılarda adjuan madde olarak da kullanılmaktadır. Gıda takviyesi olarak Türkiye'de satışı bulunmaktadır. Skualenin anti kanserojen etkisi olduğu için, kansere karşı kimyasal koruyuculuğu bulunduğu için tüm dünyada gıda takviyesi olarak yaygın satışı yapılmaktadır. Özellikle Avustralya ve Yeni Zelanda gibi okyanus ülkelerinde köpek balığı karaciğerinden elde edilen skualen, zeytinde bulunması nedeni ile özellikle Akdeniz ülkelerinde zeytinyağı tüketimine bağlı olarak kanser oranının düşüklüğü ve uzun yaşama süreleri de bu nedenledir" dedi. Skualenin anti kanser etkisinin de olduğunu bunun bilimsel deneylerle kanıtlandığını da kaydeden Yrd. Doç. Dr. Deniz Ayas, şu bilgileri verdi: "Türkiye'de skualen üretilmemekle birlikte tedarikçi firmalar tarafından gıda takviyesi amacıyla likit ve yumuşak kapsül olarak ithal edilip önemli satışlar yapılmaktadır. Bilim ve Teknoloji Bakanlığı, Mersin Üniversitesi Su ürünleri Fakültesi, Teknopark desteği ile yapmış olduğumuz skualenin üretim çalışmalarını çeşitli teknikler uygulayarak su ürünleri atıklarından ve bitkisel kaynaklardan likit skualen ürettik. Böylece skualen sadece tedarikçi firmalarla yurt dışından sağlanmaktayken artık üretimini Türkiye'de gerçekleştirmiş olduk. Bundan sonraki hedefimiz likit skualeni yumuşak kapsül haline getirip halkımızın kullanımına sunmaktır. Kozmetik ve ilaç sanayi için ham madde olarak da üretim yapılabileceği gibi üretim proseslerini de yerli sanayicilerimizle paylaşabiliriz."