Mehmet DOĞANER/ERDEMLİ (Mersin), () - MERSİN'in Erdemli İlçesi'ndeki Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu'nda yürütülen 'Türkiye Su Kabaklarının Toplanması, Morfolojik ve Moleküler Markörler ile Karakterizasyonu Projesi kapsamında 418 çeşit su kabağı çeşidi araştırıldı.
Erciyes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri öğretim Üyesi Prof. Dr. Halit Yetişir, Biyoteknoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Kahraman Gürcan ile Ziraat Yüksek Mühendisi Nihal Denli tarafından yürütülen ve TUBİTAK tarafından desteklenen proje 3 yılda tamamlandı. Projede 38'i uluslararası gen kaynağından, 380'i Türkiye genelinden olmak üzere toplam 418 farklı su kabağı genotipi toplanarak araştırıldı. Proje çalışmalarında tüm bitkisel özellikleri yönünden morfolojik ve moleküler olarak değerlendirilerek 160 farklı genotip belirlendi ve Türkiye'nin su kabağı çekirdek koleksiyonu oluşturuldu. 160 çeşit su kabağı çekirdeği, önümüzdeki günlerde toprakla buluşarak üretilecek.
Türkiye'nin su kabağı genetik kaynaklarını yansıtacak bir şekilde toplama işleminin yapıldığını kaydeden Ziraat Yüksek Mühendisi Nihal Denli, "Toplanan materyaller aynı koşullarda karakterize edilerek çekirdek koleksiyon oluşturuldu. Bundan sonra yapılacak bütün çalışmalara altyapı oluşturacak bu proje. TÜBİTAK desteğinde 3 yıl süren araştırma sonunda bu proje ile ülkemizde kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya olan su kabağı gen kaynakları farklı alanlardan araştırmacıların hizmetine sunulmuştur. Projenin kritik olan noktası ise kaybolma tehlikesiyle yüz yüze kalmış bir türün genetik kaynakların toplanması ve koruma altına alınmasıdır. Sebze kalitesi, anaçlık durumu, kabakgil hastalık ve zararlılarına dayanıklılık durumu, süs eşyası olma özelikleri, tıbbi bitki boyutu materyal olarak sunulması ve bu alanlarda yapılacak yeni projelere altyapı oluşturulması bakımından önemli bir kaynaktır" dedi.
GELECEK KUŞAKLARA AKTARILACAK
Denli, su kabağının olgunlaşmamış meyvelerinin haşlanarak, kızartılarak ya da dolması yapılarak farklı ülkelerde tüketildiğini belirtti. Denli, "Ülkemizde Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Gaziantep, Hatay, Afyonkarahisar gibi illerde ise su kabağı sebze olarak kullanılıyor. Olgunlaşmış meyvelerin içerisi boşaltıldıktan sonra su kabı, gıda saklama kapları, müzik aleti, dekoratif amaçlı kullanılıyor. Ayrıca su kabağı karpuz bitkisine anaç olarak kullanılıyor ve iyi uyuşma gösteriyor. Ülkemiz su kabağının ana vatanı olmamasına rağmen, su kabağının ülkemizin çok farklı bölgelerinde farklı amaçlarla yetiştirilmesinden dolayı zengin bir genetik çeşitliliğe sahip. Ancak zaman içerisinde plastiğin insan hayatına girmesiyle birlikte su kabağı kullanımı ve buna bağlı olarak yetiştiriciliği de azaldı. Gelecek kuşaklara aktarılmak üzere Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonunun da parsel oluşturma çalışması yapılmıştır" diye konuştu.

FOTOĞRAFLI