GÜMRÜK ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Merkezi Irak hükümeti ile yapılan görüşmelerde Aktepe - Bacuka Kara Hudut Kapısı ile Habur - 3 Köprüsü'ne ilişkin olarak mutabakata varıldığı ve ilgili Protokol ve Mutabakat Zaptı'nın imzalanabileceği bilgisinin alındığını açıkladı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Mesut Barzani arasında Diyarbakır'da yapılan görüşmede konu ele alınmış ve iki kapının ivedi olarak açılması hususunda mutabakata varıldı.

Türkiye'ye davet edilen Irak merkezi hükümeti delegasyonu ile Kasım ayının son haftası veya Aralık ayının ilk haftasında Ankara'da görüşmeler yapılması ve mezkur Protokol ile Mutabakat Zaptı'nın imzalanması öngörülüyor.

AKTEPE (SİLOPİ/ŞIRNAK) - BACUKA (ZAHO/DOHUK) KARA HUDUT KAPISI

Irak ve Türk heyetleri, Aktepe-Bacuka Sınır Kapısı konusunda teknik değerlendirme yapmak üzere değişik zamanlarda bir araya gelindi. 25.01.2013 tarihli ve 28539 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 11.01.2013 tarihli ve 2013/4222 sayılı BKK ile İpekyolu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü'ne bağlı olarak Aktepe Gümrük Müdürlüğü kuruldu. Kapının yeri üzerinde uzlaşma sağlandığı ve Habur Çayı üzerinde bir köprü yapımı gerekmekte olduğu, kapının her iki taraftaki koordinatlı yer tespit işlemleri 2011 yılı Aralık ayı içerisinde tamamlandı. Hudut kapısı tesisleri ile bu tesisler arasındaki bağlantı yollarının hududa kadar olan bölümlerinin inşasına başlanacağı belirtildi.

OVAKÖY (SİLOPİ/ŞIRNAK) - KARAVALA (ZAHO/DOHUK) KARA VE DEMİRYOLU HUDUT KAPILARI

Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Komitesi toplantısında alınan bir diğer karar da, Türkiye - Irak Demiryolu Projesi'nin güzergahına ve tamamlanmasına bağlı olarak Ovaköy mevkii civarında küçük araçlara ve trenlere yönelik kara ve demiryolu sınır kapısı yapılması olduğu belirtildi. 15.05.2004 tarihli ve 25463 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 04.05.2004 tarihli ve 2004/7276 sayılı BKK ile Ali Rıza Efendi Gümrük Müdürlüğü kuruldu. Kara hudut kapısının yaklaşık yeri konusunda Irak tarafına öneride bulunuldu. Türkiye - Irak demiryolunun hududu geçeceği nokta üzerinde iki ülke demiryolları büyük ölçüde anlaşmaya varılmış durumda olduğu belirtildi.

Gümrük hizmeti, demiryolunun Türkiye tarafındaki son istasyonda verilecek. Kapıların kesin yer tespitinin yapılmasından sonra Hudut kapısı tesisleri ile bu tesisler arasındaki bağlantı yollarının hududa kadar olan bölümlerinin inşası için çalışmalara başlanacağı belirtildi.

HABUR - 3 KÖPRÜSÜ:

Yeni köprünün mevcut iki köprü arasında kalan alanda yapılması öngörüldüğü, köprü ayaklarının koordinatlarının 2011 yılı Aralık ayında yapılan ortak çalışmada tespit edildiği belirtildi. Protokol 2011 yılı Kasım ayı içerisinde Ankara'da düzenlenen 3. Ortak Çalışma Grubu Toplantısı'nda hazırlanarak heyet başkanlarınca paraflandı. Protokolün imzası için Türkiye adına imza yetki kararı alındı.

Yeni köprünün inşa edileceği bölgede mevcut köprüler için de sorun teşkil eden nehir yatağı daralması sorunun çözülmesi amacıyla Türkiye tarafından yatak temizliği çalışmaları yapıldığı, benzer bir çalışma Irak tarafında da yapıldı. Protokolün imzalanmasının ardından ihale ve inşa işleri Karayolları Genel Müdürlüğü'nce gerçekleştirileceği, maliyet ise Türkiye ile Irak arasında eşit olarak paylaştırılacağı belirtildi.

Yıllık 12 milyar dolarlık ticaretin yapıldığı Irak-Türkiye arasında 1.6 milyon araç trafiğinin yaşandığı Habur Sınır Kapısının ticareti karşılamaya yetmediği için Habur sınır kapısına ilave olarak Aktepe ve Ovaköy kapılarının açılmasına yönelik anlaşma 2009 yılında imzalanmış olmasına rağmen Irak yönetiminden onay çıkmadığı hatırlatıldı.

Temmuz ayında Türkiye'ye gelen Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari'nin de katıldığı Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Komitesi toplantısında Habur'a ilave olarak Aktepe ve Ovaköy Sınır Gümrük Kapıları'nın açılması hususunda taraflar arasında müzakereler yapıldı.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Mesut Barzani arasında Diyarbakır'da yapılan görüşmede konu ele alınmış ve iki kapının ivedi olarak açılması hususunda mutabakata varıldı. Açılması planlanan Ovaköy ve Aktepe'de 2 yeni sınır kapısı ve 3 yeni gümrük geçiş noktası oluşturulacak. Gülyazı'da bir tane, Hakkâri'de 2 tane açılması planlanan gümrük geçiş noktasının yapım çalışmalarına yakında başlanacağı, bu iki yeni sınır kapısının Ortadoğu, Kafkaslar ve Türkiye açısından ülkelerimiz ticaretine önemli katkılar sağlayacağı belirtildi. (MV)