Gülseli KENARLI / İSTANBUL, 22 Mayıs () - Başta buğday olmak üzere tüm tahıllarda ve meyvede öngörülen rekolte azalmaları, enflasyon için de tehlike sinyalleri veriyor. Uzmanlar tahıl ve meyve üretimindeki düşüşün enflasyonu Mayıs ayı ve sonrasında da yukarı yönlü etkileyebileceği görüşünde.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK), bugün açıkladığı raporuna göre olumsuz hava koşulları nedeniyle ağırlıklı olarak verimliliği yağışlara bağlı olan tahıl ve meyve üretiminde düşüş, verimliliğin sulama yoluyla yükseldiği sebze üretiminde artış tahmin etti.
'nın sorularını yanıtlayan Ekonomist Mustafa Sönmez, TÜİK'in öngördüğü azalmaların tüketici fiyatlarına çok ciddi etkisi olduğuna dikkat çekerek, "Mayıs ayı enflasyonu yüzde 2 açıklanırsa, Türkiye yüzde enflasyon rakamlarında yüzde 10'nu, gıdada yüzde 14'ü yaklaşmış olacak. Gıda toplam enflasyon içinde yüzde 24 paya sahiptir. Bu yılın tabiat şartlarında enflasyon konusunda Merkez Bankası'na yardımcı olmuyor" dedi.
"BUĞDAYDAKİ DÜŞÜŞ HAYVANCILIĞI ETKİLER, ET FİYATLARINI ETKİLER"
Sönmez, Merkez Bankası'nın Mayıs ayından sonra enflasyonda düşüş beklediğini hatırlatarak, "Ancak iklimin böyle seyretmesi Merkez Bankası'na çok yardımcı olmayacak gibi görünmüyor. Mayıs enflasyonunun yüzde 10 açıklanması sonrasında muhtemelen düşüş yaşanacak gibi görünmüyor. Buğday üretimindeki düşüş undan, makarnaya bütün unlu mamullerin fiyatını etkiler. Samandan yapılan yemler nedeniyle hayvancılığı etkiler, bu da et fiyatlarını etkiler" diye konuştu.
"ENFLASYONLA İLGİLİ ALARM SİNYALLERİ"
Enflasyon rakamlarını yükselebileceği vurgusunu yapan Sönmez, "Bunlar enflasyonla ilgili alarm sinyalleri. Kur yeni bir tırmanışa geçerse hedefleri saptırıcı bir etki yaratabilir. Kuruda takip etmek gerekiyor. Ama yaz ayları enflasyon açısından zor geçecek gibi görünüyor" dedi.
"DAR GELİRLİNİN ENFLASYONU YÜKSEK GELECEK"
'nın sorularını yanıtlayan İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlter Turan, enflasyon hesaplamalarında refah arttıkça gıdanın payının düştüğünü ancak yine de rakamları etkilediğini belirterek, "Farklı tüketim kalıpları buna bağlı olarak farklı enflasyon oranları söz konusu. Gıda harcamalarının en yüksek olduğu dar gelirli için görece enflasyonun üzerinde gerçekleşecek. Geliri düşüklerin gıdaya ayırdıkları pay yüksektir. Gıda maddelerinde meydana gelen fiyat artışları dar gelirliyi daha fazla olumsuz etkiler. Gıda fiyatlarında ki artışın ne zaman güçleneceğini bilemeyiz" dedi.
"TALEPTE BÜYÜK ÖLÇÜDE AZALMA OLABİLİR"
Dr. Öztin Akgüç de 'nın sorularını yanıtlarken, tarımın milli gelirdeki payının yüzde 8'e kadar düştüğünü söyledi. Fiyatları arz ve talebin belirlediğini altını çizen Akgüç, "Arz tarafında azalma var. Talep yönüne bakmak lazım. Fiyatı belirleyen sadece arz meselesi değil. Diğer taraftan talep yönüne bakmamız gerekiyor. Talep yönünde bir daralma olabilir. Gelir artışı yavaşladı, kredi kartı kullanımında azalama var. Bunlar talebi etkileyecektir. Talepte büyük ölçüde azalma olabilir" dedi.
"EKONOMİDE BİR MALİYET BASKISI VAR"
Enflasyon rakamlarında, oranın payı kadar paydasının da önemli olduğunu belirten Akgüç, "Baz etkisine bakmak lazım. Enflasyonda göreceli bir düşüş olabilir. TÜFE ve ÜFE'de gelişme farklı yönlerde olabilir bu dönemde. ÜFE maliyet, TÜFE ise talep baskısını gösterir. ÜFE daha hızlı artabilir. TÜFE talepteki daralma ile durağan olabilir. Ekonomide bir maliyet baskısı var. Kur ve faizden gelen bir baskı bu. Açıklama TÜFE'ye göre belirlendiğine göre talepte bir duraklama olacaktır" diye konuştu.
MERKEZ DE ENFLASYON NEDENİYLE SIKI DURUŞU SÜRDÜRECEK
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu da (PPK) bugünkü toplantısında, yarım puanlık ölçülü bir faiz indiriminin ardından yaptığı açıklamada, enflasyon konusunda henüz bir iyileşme gözlenmediğine ilişkin değerlendirme yaptı.
Politika faizini yüzde 10.0'dan yüzde 9.5'e indiren Merkez Bankası, "Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlar yakından izlenecek ve enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruş sürdürülecektir" değerlendirmesinde bulundu.
(OSS)
