Dağınıklık ve işleri son ana bırakma Latinlerin en belirgin özelliği. Brezilya'da son beş senedir bu Latin dağınıklığı ve vurdumduymazlığıyla baş edebildiği gibi üstüne bir de büyük bir gelişme çizgisini Türk Hava Yolları yakaladı. 5 yıl önce İstanbul'dan karşılıklı Sao Paulo seferlerini başlatan THY, bugün Brezilya'nın bilinilirliği en yüksek havayolu şirketinden birisi konumunda. Dünya kupası dolayısıyla yüzbinlerce turisti ağırlayan ülkenin her havaalanında Messi ve Kobe Bryant'lı reklam filmi gösteriliyor.
Latin ülkelerinde Türkiye'yi temsil eden hem de bölgeyle yeni köprüler kurulmasına öncülük eden THY’nin bu başarısını Brezilya Müdürü Atagün Kutluyüksel, ’ya anlattı.
Kutluyüksel, “Brezilya maceranız nasıl başladı?” sorusuna şu yanıtı verdi:
“Brezilya 200 milyonluk devasa bir ülke. İstanbul'dan 13.5 saatlik direkt ucuşla çevresiyle birlikte Eyalet nüfusu toplam 40 milyon olan ticari başkent Sao Paula'ya ulaşılıyor. Sao Paulo Brezilya'nın önemli hub noktası . Buradan ülkenin en bilinir şehri Rio de Janeiro'ya bir saat, resmi başkent Brasilia'ya 2 saat, Arjantin ile birlikte paylaştıkları turistik İguazu şelalelerine de 2 saatlik bir uçuşla ulaşılabiliyor. Ülkenin çoğunluğunu göçmenler ve eski kölelerin torunları oluşturuyor. Ancak bu göçmenler 20. yüzyıl başında geldikleri için geldikleri ülkeyle tamamen bağlarını koparmışlar, artık Brezilyalı olmuşlar. Bu yüzden Avrupa ve Ortadoğu’daki dede topraklarını ziyaret gibi bir şey pek mevzu bahis değil. Ancak son on yılda ekonomik iyileşmelerden kaynaklı yeni bir orta sınıfın yaratılması yeni bir seyahat kültürü yarattı ülkede. 200 milyonluk bu devasa ülkede nüfusun yarısının fakirlik sınırında yaşadığını söyleyebiliriz. Buna rağmen Brezilyalılar yaşadıkları her türlü soruna rağmen mutlu ve neşeli bir mizaca sahipler ve dünyanın 6. büyük ekonomisi olma özellikleriyle de gelecekleri oldukça parlak . İstanbul'dan Sao Paulo'ya her gün direkt sefer yapıyoruz. Uçak Sao Paulo'ya indikten sonra aynı gün Buenos Aires'e hareket ediyor. Türk Hava Yolları'nın Latin Amerika açılımında ilk ülke olan Brezilya'ya 2009'dan beri sefer düzenliyoruz. 2011 sonunda bu seferler Buenos Aires'e uzatıldı. THY bölgeye gelmeden önce Brezilya'dan Türkiye'ye 7-8 bin turist girişi vardı ve bunların çoğu Yunan adalarından gemiyle 8 saatliğine Efes'e gidip dönüyordu. Dolayısı ile de Türkiye'de hiç harcama yapmıyorlardı . 2013 yılı itibariyle bu sayı çoğunluğu Türkiye'yi dolaşan 100 bin kişiye çıktı. Yani yaklaşık 12 kat artış kaydedildi. Ortalama bir Brezilya'lının 1500 Usd harcadığını düşünürsek, Brezilya'dan Türk ekonomisine turizm yoluyla yılda 150 milyon Usd'dan fazla katkı sağlandığını söyleyebiliriz.”
THY Brezilya Müdürü Atagün Kutluyüksel, THY seferlerinin iki ülke arasındaki ticari ilişkileri nasıl etkilediğini ifade ederken, şöyle konuştu:
“Güney Amerika Türkiye açısından yeni ve işlenmeye hazır bir maden. Buradaki ekonomik gelişmeler ve halkın alım gücünün artması Türkiye için önemli fırsatlar sunuyor. Bürokratik yapısına uyum ve sabır gösteren işadamlarımıza orta vadede önemli iş fırsatları sunan Güney Amerika'nın bu devasa ülkesine uçuşlarımız başladığından beri Türk işadamlarının ilgisi oldukça iyi düzeyde. Uçuşlarımızda yolcuların %65'ini Brezilyalılar %10'unu Türkler ve geri kalan %25'ini diğer ülkelerden Brezilya'ya İstanbul aktarmalı gelen yolcular oluşturuyor. THY'nin Brezilya ve Arjantin seferleri, Türk turistlerin de bölgeye ilgisini artırdı. Özellikle Arjantin'e çok sayıda Türk turist gelmeye başladı son zamanlarda. Diğer bir konu da Brezilyalı futbolcular. Şu anda Brezilyalı futbolucuların hepsi aileleriyle birlikte bizimle uçuyorlar. Başlangıçta her gün uçmadığımız için bizi çok tercih etmiyorlardı ama şimdi her gün uçuşumuz var. Türkiye'de yaşayan aileleriyle birlikte toplam 300 kişi kadar. Brezilya'da ise 200 Türk vatandaşı yaşıyor. Türk Hava Yolları'nın Brezilya'daki çalışmalarından bahseder misiniz? Bugünlere nasıl gelindi? 2009'da başlayan seferlerimize, Aralık 2012'den itibaren Buenos Aires'i de bağladık. 1 Temmuz 2013 itibariyle yani yaklaşık bir senedir her gün uçuyoruz. Biz Güney Amerika'da Türkiye için tanıtım programı ve bütçesi olan tek Türk kurumuyuz. Bugüne kadar buradan Türkiye'ye yüzlerce gazeteci ve televizyoncu gönderdik. Buradaki tur operatörlerini Türkiye'deki ortaklarıyla buluşturduk, yeni ortaklıklar geliştirmelerini sağladık. Ve anlattığım bütün bu şeyleri hiçbir masrafa girmeden yaptık. Biz biletlerini verdik ve dedik ki gidin Türkiye'yi tanıyın, dönün bizi Brezilyalılara yazacağınız yazı ve yapacağınız programlarla anlatın. Haliyle kendi içlerinden birileri bizi anlatınca daha doğal ve verimli oldu. Sonuçta biz yabancıyız, biz anlatmaya kalksak biraz dışarıdan olacaktı. Ama kendi içlerinden gazeteciler, televizyoncular, yazarlar, blog yazarları tur operatörleri gidip ‘Türkiye çok güzelmiş, İstanbul, Kapadokya ve THY çok iyiymiş, tecrübe ettim’ dediği zaman yeniye karşı ilgi çekilmiş ve rağbet yaratılmış oluyor tabi haliyle. Biz de böyle altyapıya yatırım yapmış olduk. Tabi bu tür şeylerin getirisi zaman geçtikçe ölçülebiliyor. Dediğim gibi onlarca radyo ve tv programı yapıldı. Hepsi bizim açımızdan bedavaya yapılmış oldu. Yani Türkiye'nin milyonlarca dolar tutabilecek tanıtımını bedavaya mı getirdiniz? Kesinlikle. Çünkü bunları Brezilyalıların kendileri, THY'nin ve Türkiye'deki otellerin ve acentaların da müthiş desteğiyle bizzat görerek yaptılar .
Brezilya ve Arjantin'de %50'den fazla rating yakalayan ‘Salve Jorge’ adında, Rio - İstanbul - Kapadokya üçgeninde çekilen bir dizi bulunduğu, THY'nin bunun çekilmesinde önemli katkıları olduğu belirtildi.
THY Brezilya Müdürü Atagün Kutluyüksel, bu süreci şöyle anlattı:
“”Halkı etkileyen üç önemli konu var Brezilya'da. Birincisi “ Novelaö adı verilen TV dizileri, ikincisi futbol ve üçüncüsü ise dans yani samba. Bu üç konu içinde birinci için yapabileceğimiz bazı şeyler olduğunu tespit ettik. O dönemki PR ajansımızın sahibi Malga Di Paula gerçek bir Türkiye ve Kapadokya aşığı. Malga'nın yardımıyla Globo TV'yle görüştük. Globo Türkiye'de bir Brezilya dizisi çekilmesi projesini beğendi. Türkiye'ye gittiler, baktılar ve tamam dediler. Ülkedeki en önemli Novela yazarlarından Gloria Perez dizinin senaryosunu yazdı . THY de çekimler için giden oyuncu ve teknik ekibin ulaşımını sağladı ve bu sayede THY'nin de değeri milyon dolarları aşan ücretsiz reklamları Brezilya TV ve magazin dergilerinde yayınlandı. Altı ay boyunca Kapadokya, İstanbul Boğazı ve Kapalı Çarşı her akşam saat 9'da dünyanın en büyük 5 kanalından biri olan Globo'da prime time kuşağında gösterildi. Bunun bedeli ölçülemez. Şimdiye kadar Güney Amerika'da Türkiye'nin tanıtımına yönelik hiçbir yatırım yapılmadığı için, bu dizi de buna katkı sağlamış oldu . Brezilya'da dizilerin çok önemli izleyicisi var. Ülke nüfusunun yarısı olan yaklaşık yüz milyon Brezilyalı her akşam dizi seyrediyor, hatta bazen diziler için uluslarası futbol karşılaşmalarının saati bile değiştirilebiliyor Evet, ben de tam da bunu kastediyordum. Beyaz diziler yani “Novelalarö çok etkili. Akşamları tüm Brezilya novela izliyor ve bu konuda da Globo TV'nin dizileri lider konumunda. Globo TV'nin yüzde 70'e varan rating ölçümleri var. Kapadokya dizisi Brezilya'da %50 'nin üzerinde rating ile seyredildi. Geçmiş yıllarda malumunuz Brezilya TV dizileri Türkiye'de de çok beğenilerek izlenirdi. Brezilya'ya THY'nin gelmesinden ve bu dizinin yayınlanmasından önce Kapadokya'nın Türkiye'de olduğunu kimse bilmiyordu. Kapadokya diye bir yeri biliyorlardı ama nerede olduğu konusunda en ufak bir fikirleri yoktu. Brezilya Katolik-Hristiyan kültüründe Kapadokya'nın önemli bir yeri var. M.S. 200'lü yıllarda Kapadokya'da yaşayan Aziz George, Romalıların zulmünden kaçan kadın, ihtiyar çocuk mazlum Hıristiyanları Kapadokya'da koruması ve çoğu zaman ölümden kurtarması, çoğunluğu Katolik olan Brezilya halkını derinden etkilemiş. Kötülüğe karşı savaşıp iyilerin yanında olan ve öldükten çok sonra aziz ilan edilen Portekizce adıyla Sao Jorge, bu anlamda Türkiye'nin tanıtımı açısından önemli bir faktör. Saint George mertliği ve cesareti de simgelediği için aynı zamanda hem Brezilya ordusunun hem de dünyada en çok taraftarı olan ilk 3 kulüpten biri olan Corinthias futbol takımının da resmi sembolü. Brezilya'ya ilk geldiğim günlerde bindiğim bir takside 'Saint George Capadoccia' yazısını görmüş taksiciye “ Kapadokya'nın nerede olduğunu biliyor musun" diye sormuştum. “Hayır hiçbir fikrim yok nerede olduğuna dair" diye cevaplamıştı. Zira Brezilya'lılar zihninde Kapadokya, geçmişte yaşanmış olan ve ne kadar gerçek olduğu bile tam bilinemeyen masalsı bir bölge olmuş. Nasıl ki Türkiye'de Patagonya dediğinizde herkes duymuştur ama Arjantin'de olduğunu çok az kişi bilir, hatta ayrı bir ülke olduğu düşünülür, işte burada da Kapadokya aynı durumdaydı. Biz de THY ve Türkiye tanıtımı açısından önemli bir fırsat olarak değerlendirdik Kapadokya'yı. 2013'te Türkiye'ye giden Brezilyalıların yaklaşık yüzde 70'i Kapadokya'ya gitti.”
THY müdürü “Nasıl geri dönüşler aldınız?” sorusuna bunun ölçümünü birebir yapmanın zor olduğunu ancak, bu dizi sayesinde tabana iyice yayıldıklarını kaydederek şöyle devam etti:
“Uçabilecek ya da uçamayacak konumda milyonlarca Brezilya'lı Türkiye'yi tanıdı. Bu da bizim burada yayılma stratejimiz için çok önemli katkılar sağladı. Yani birisiyle tanıştığımız zaman Türkiye nerede, nedir vs anlatımlarından kurtulmuş olduk. Istanbul ve Kapadokya'yı gezme modası çıktı ortaya . Tabi eğer Türk dizileri Ortadoğu'da olduğu gibi Güney Amerika ülkelerinde de gösterilme şansı yakalarsa, ülkemizin tanıtımına çok önemli katkılar sağlayacaktır bu uzak diyarlarda.
THY'nin bölgeye her gün seferi olan dolayısıyla tüm dünyaya buralara ulaşmak için bir alternatif sunan bir şirket olduğunu ifade eden THY Brezilya Müdürü Atagün Kutluyüksel şöyle dedi:
"Dünyanın her yerinden buraya yolcu getirebiliyoruz. Benim tespit ettiğim üç nedenden dolayı buraya beklenilen düzeyde yolcu gelmiyor dünya kupasını izlemek için . Birincisi ülkenin aşırı pahalı olması. Buraya on günlüğüne maçlar için gelecek bir kişi ya da bir çift diyelim kişi başı 7-8 bin dolarlık bir harcamayı ulaşım, oteller vs için gözden çıkarmak zorunda. Oyunları 12 ayrı şehre dağıtmışlar ve iç hat uçuşları çok pahalı. Gidiş dönüş 1500 dolara uçak bileti satılıyor. Üç tane maça gidilse 3-4 bin dolar sadece iç hat uçuşlar. Normalde otel ücretleri ortalamanın üzerindeyken kupa dolayısıyla daha da artırdılar. Ikinci sebep ise mesafenin uzak oluşu. Mesela Asya'dan Brezilya'ya bağlantılı seferlerle tek yönde yaklaşık 24 saatte gelinebiliyor . Üçüncü ve en önemli faktör de güvenlik sorunu. Burada sokaklarda dünya kupası nedeniyle yapılan harcamaları protesto eden gruplar var. Bazı Brezilya gruplar, kimse gelmesin diye internette ve protesto yürüyüşlerinde mesajları yayınlıyorlar. Bu da haliyle insanları biraz korkutuyor. Ancak neticede kupaya Brezilya dışında 31 ülke katılıyor. Her havayolu şirketin kayda değer bir yolcu taşıyacaktır . Dünyanın en büyük futbl organizasyonunu futbol ülkesi Brezilya'da seyretme zevki , futbolseverler için tabi herşeyin ötesinde . THY'nin kupaya yönelik özel bir çalışması oldu mu? Emirates'in resmi sponsor olması sizi etkiledi mi? Biz dünyada en çok ülkeye uçan havayolu olma özelliğimizle , en farklı yerlerden yolcu taşıyabilme potansiyeline de sahibiz. Ayrıca oldukça konforlu servisimiz ve lezzetli yemeklerimiz ile gelmek isteyenlere güzel bir alternatif ulaşım imkanı sunuyoruz. ABD, Güney Amerika ülkeleri ve Avusturalya'yı çıkartırsak geriye kalan bazı Avrupa ülkeleri, Ortadoğu ve Asya'daki diğer ülkelerin yolcuları THY ile uçabilir . Bu yüzden bizim ekstra bir kampanya yapmamıza gerek yok. THY'nin fiyatları ve servis kalitesi insanlara çok cazip geliyor. Kupa olmasa da hava taşımacılığında bu dönem zaten en yoğun dönem. Ama tabi dünya kupası oynanıyor diye ülke dışına çıkmayan Brezilyalılar da var. Onların yerini kupa için gelenler kapatıyor. Böyle bir denge mevcut . Bu yüzden bizim ekstra bir kampanya yapmamıza gerek olmadı . Messi'nin THY'nin reklam yüzü olması ne gibi geri dönüşler sağladı Messi'nin THY'nin marka elçisi olması özellikle Arjantin, Avrupa ve Asya'da çok etkili oldu. THY olarak her gün Arjantin'e uçuyoruz. İstanbul'dan Sao Paulo'ya gelen uçak, yolcuları indirdikten sonra Buenos Aires'e hareket ediyor. Güney Amerika'da ki ülkelerin çoğunun Türklerden vize istememesi de vatandaşlarımızın bölgeyi ziyaret etmesini kolaylaştırıyor. Bu aynı zamanda bölgeyle Türkiye arasındaki ticaret ve turizm ilişkilerini geliştirecek çok önemli bir etken. Önümüzdeki sene yani 2015'de henüz kesin olarak tarihi olmamakla beraber Bogota-Karakas, Mexico City- Havana gibi şehirlere de uçuşların başlamasına yönelik yönetim kurulumuzun kararı var. Tabi tüm bunlar uçak durumlarına ve sivil havacılık izinlerine bağlı. Bu sözünü ettiğim uçuşlar da başlayınca Türkiye ve Latin Amerika arasındaki ilişkileri artırmanın yanında, bölgeyi dünyanın en iyi bağlantı noktalarından birisi olarak kabul edilen İstanbul üzerinden Asya, Avrupa, Ortadoğu ve Afrika'ya bağlayan yeni bir kanal, yeni bir alternatif olacak . Bu anlamda THY'nin, ülkemizin atardamarlarından birisi gibi işlev gördüğünü söyleyebilmemiz de mümkündür.
FOTOĞRAFLI
