1947 yılında kurulan CIA, bir haber alma örgütünden çok, ABD emperyalizminin temel bir dış politika aracıdır. 2. Dünya Savaşı'nda rakip emperyalistlerin çöküşünden yararlanarak dünyanın efendiliğine soyunan ABD hakim sınıfları, merkezi bir istihbarat ve operasyon örgütü oluşturma ihtiyacını belirledi. 20. yüzyılın en kirli örgütü CIA, ABD öncülüğünde yaşama geçirilen Yeni Sömürgeciliğin kaçınılmaz aracı durumunda.

CIA NASIL KURULDU?

CIA gibi bir örgütün gerekliliği kuruluş aşamasında şu görüşlerle dile getiriliyordu: "ABD, ekonomik ya da stratejik çıkarlarının tehdit edildiği her yerde müdahalede bulunmaya mahkûmdur. Dünyanın dört bucağında hammadde kaynakları, pazarları, müttefikleri ve müşterileri, askeri üsleri, uçak gemileri, atom denizaltıları vardır.
Dünyamızın hiçbir noktası, Amerikan dolarının, Amerikan diplomasisinin, Amerikan füzelerinin etkisinden uzak kalamamaktadır. Bir devleti resmen tanımak ya da tanımamak, anlaşmaları kabul edip etmemek, mali yardımda bulunup bulunmamak suretiyle dost, düşman, tarafsız herkesi etkisi altına almaktadır.

Gerçi askeri mevzilerini sağlamlaştırarak bu durumu sağlayabilir ya da tehlikeye sokabilir. Ama elindeki binlerce araçla, en uzak ülkeler üzerinde olduğu gibi, komşu ülkeler üzerinde de; kendisine hayranlık duyanlar üzerinde olduğu gibi, kendisini kıskanan ve korkanlar üzerinde de ağırlığını duyurabilirler." Bu ihtiyacı dayatan, ABD kapitalizminin doğasına uygun olarak büyük tekeller ve finans oligarşisiydi. CIA'nın ebeliğini de buna uygun olarak bir banker üstlendi.

CIA'NIN EBESİ, BİR BANKER !

Merkezi bir istihbarat örgütünün gerekliliği konusunda ABD yönetim ve iş çevrelerinde birçok çalışma yapıldı. Başkan Harry S. Truman, Ocak 1946'da, çok etkili bir banker olan Ferdinand Eberstadt'ın hazırlattığı raporu benimsedi. Eberstadt Raporu diye anılan metin, doğrudan ABD Başkanı'na bağlı, uluslararası alanda etkin bir örgüt oluşturulmasını istiyordu. Ve Truman 1946 başında, Eberstadt Raporu'nu yürürlüğe koydu; istihbarat faaliyetlerini merkezileştirmek için Merkezi istihbarat Grubu (Central Intelligence Group-CIG) adı altında yeni bir örgüt kurdu.

Bu örgütün başına Amiral Sidney Souers getirildi. Souers, daha sonra CIA'nın ilk başkanı oldu. CIG, ilk başta ABD'nin mevcut istihbarat kuruluşları (askeri, dışişleri, FBI, vb.) arasında koordinasyonu sağlamakla görevlendirilmişti.

ABD'nin 2. Dünya Savaşı sırasında oluşturduğu ve CIA'nın öncülü olan ilk gizli örgütü Office of Strategic Services (Stratejik Hizmetler Bürosu-OSS) 1945'te devlet içinde bir güç mücadelesinin aracı olduğu için, birimleri değişik bakanlıklara dağıtılarak kapatılmıştı. Ağustos 1946'da OSS'nin örtülü operasyonlardan sorumlu birimi Strategic Services Unit (Stratejik Hizmetler Birimi-SSU) Savaş Bakanlığı'ndan alınıp CIG'a bağlandı. ÖSS dağıtıldığında, Ön Asya ve Kuzey Afrika'da 7 istasyonu bulunuyordu.

Bu istasyonlar da CIG'a bağlandı. Ve böylece CIG, koordinasyon görevini aşıp bir icra organı haline dönüştü. Bu konuma gelir gelmez Özel Operasyonlar Dairesi'ni (Office of Special Operations-OSO) kurdu. Yönetim, 1946'mn sonunda OSO'nun kadrolu personel sayısının 800'e ulaştığını Senato'ya bildirdi.

1947'de, ABD'nin yeni yönelimine göre devletin iç yapılanmasını düzenleyen ünlü "Ulusal Güvenlik Yasası" (National Security Act) çıkarıldı. Buna göre, Savunma Bakanlığı, CIA, Ulusal Güvenlik Konseyi, daha önce Kara Kuvvetleri'nin bünyesinde olan Hava Kuvvetleri ayrı bir komutanlık olarak kuruldu. Silahlı kuvvetler arası koordinasyon için Genelkurmay Başkanlığı (Joint Chiefs of Staffs) oluşturuldu.

1946'da Sovyetler Birliği'nin savaş sırasında işgal ettiği İran Azerbaycanı'ndan birliklerini geri çekmeyi reddetmesi, 1947'de Macaristan ve Polonya'da komünistlerin iktidarı alması, Çin'de ve Yunanistan'da komünistlerin önderliğindeki ayaklanmanın yükselmesi ABD'yi telaşa düşürdü. Ve "Komünizmi-Sınırlama" adı altında ezilen dünyaya ve sosyalist ülkelere karşı yoğun bir saldırı başlatıldı. CIA önderliğindeki bu yeni savaşın esasını örtülü operasyonlar oluşturuyordu. 1946'dan itibaren örtülü eylemler, özellikle de yaygın psikolojik savaş harekâtları devlet politikası olarak uygulamaya sokuldu.

Truman, bu örtülü eylemlerin yönetimini, önce Dışişleri Bakanı'nın onayı koşuluyla Savunma Bakanlığı'na verdi. Ancak dönemin Dışişleri Bakanı General George Marshall, örtülü operasyonun kaynağının ortaya çıkması durumunda Dışişleri Bakanlığı'nın ve ABD dış politikasının büyük itibar kaybına uğrayacağını belirterek karara şiddetle itiraz etti. Bunun üzerine Ulusal Güvenlik Konseyi, Aralık 1947'deki ilk toplantısında birinci konu olarak Özel Savaş'ın kimin tarafından yürütüleceğini görüştü ve yetki CIA'ya verildi.

Truman, 14 Aralık 1947'de CIA'ya örtülü operasyon ve psikolojik savaş yönetme görevi veren Ulusal Güvenlik Konseyi'nin 4/A numaralı direktifini (NSC 4/A) onayladı. Bir hafta sonra CIA Özel Operasyonlar Dairesi bünyesinde, psikolojik savaştan sorumlu "Özel işlemler Grubu" (Special Procuders Group-SPG) kuruldu. Bir yıl sonra, SPG, sosyalist ülkelere yönelik radyo yayınlarını, propaganda malzemelerinin gizlice sokulmasını ve balonlardan Doğu Avrupa ülkelerine propaganda malzemeleri atılmasını organize ediyordu. SPG'nin ilk başkanı, Kennedy döneminde CIA Başkanlığı'na gelecek olan, Rockefeller ailesinin sadık hizmetkârı Ailen Dulles idi.